W ramach współfinansowania przez Europejski Fundusz Społeczny oraz samorząd miasta Sierpc projektu „Sierpeccy badacze”, ruszyły prace rozpoznawczo – archeologiczne terenu miasta Sierpca.
Działania te prowadzone są w ramach tzw. Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach. Program „Sierpeccy badacze” przedstawiony został szerszej publiczności na konferencji zorganizowanej w sali widowiskowej Centrum Kultury i Sztuki 28 listopada 2012 r., m.in. zakłada się zaktywizowanie działań naukowych uczniów szkół podstawowych jak i gimnazjów, rozwinięcie zainteresowań uczniów wykraczające poza szkolny program nauczania. Nasza placówka oczywiście dokumentuje wszelkie działania z tym związane.
Pierwsze spotkanie koordynujące wspomniane działania archeologiczne odbyło się 25 maja 2013 r., uczestniczyli w nim: Mariusz Urbański, Naczelnik Wydziału Promocji i Pozyskiwania Funduszy Zewnętrznych Urzędu Miejskiego, pracownicy płockiej Delegatury Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Wiesław Małkowski, pracownik naukowy Instytutu Archeologii w Warszawie oraz Michał Weber z Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Sierpc.
Podczas spotkania zastanawiano się nad lokalizacją miejsca i wyborem metody badawczej określonego terenu. Ze względu na założony na dany rok, dotowany na ten cel budżet, sugerowano różne możliwości przeprowadzenia prac badawczych. W grę wchodziły 2 koncepcje: badania na jednym, większym i spójnym terenie, ewentualnie rozdzielenie środków na bardzo małe obszary i zbadanie kilku miejsc w tym samym czasie.
Wybór padł na pierwszą sugestię, aby przeprowadzić rozpoznanie w jednym miejscu. Jeśli projekt przyniesie efekty, to wtedy środki finansowe rozdzielone zostaną na badania innych obszarów miasta.
Po przeprowadzeniu wizji terenowej grupa doszła do wniosku, że w roku bieżącym archeologicznie, metodą bezinwazyjną zbadany zostanie obszar nad rzeką Sierpienicą przy ul. Farnej, znajdujący się za kościołem pw. Św. Wita, Modesta i Krescencji.
To właśnie w tym miejscu cześć archeologów, historyków i regionalistów wskazuje lokalizację tzw. „sierpeckiego zamku”. Pewną wskazówką dla badaczy jest także mapa niemiecka pochodząca z ok. 1801 r., na której interesujący obszar zaznaczony jest jako: „Schlossplatz” (w wolnym tłumaczeniu: „plac zamkowy”). Utrudnieniem dla badań wskazanego terenu jest starorzecze rzeki Sierpienicy, której regulacji biegu dokonano w latach 70. XX w, w wielu miejscach wyznaczając nowe koryto. Aby porównać dawny i obecny przebieg rzeki, naniesiono na siebie trzy mapy: z 1801 r., z 1938 r. oraz współczesną.
Zdaniem Wiesława Małkowskiego, który się tym zajmował, najstarsza mapa jest jak na ówczesne standardy kartografii dość dokładna.
Za wyznacznik przyjęto porównanie lokalizacji działek dwóch kościołów oraz katastralnego podziału gruntów przy ul. Płockiej. Krótko mówiąc naniesienie na siebie map w odpowiedniej skali pokazało nam lokalizację „placu zamkowego” na obecnie wykonanych zdjęciach. Fotografie te wykonał latający, zdalnie sterowany robot tzw. oktokopter, który wykonuje bardzo precyzyjnie i dokładne zdjęcia terenu pod różnymi kątami. Badania oktokopterem, które przeprowadzono 22 czerwca zgromadziły wiele zainteresowanej tematem młodzieży, również wśród okolicznych mieszkańców prowadzone prace wzbudzały ogólne zaciekawienie.
W ramach kolejnych działań rozpoznawczych terenu, 24 czerwca 2013 r., Wiesław Małkowski wraz z uczniami Gimnazjum Miejskiego przeprowadził pierwszy etap badań przy użyciu magnetometru. Trwały one równo od godz. 10 do 13. Dla badań terenowych wybrano wariant prospekcji polegający na wytyczeniu równoległych linii profilowych oddalonych co 1 metr, w obrębie kwadratów o bokach 30 x 30 m. W wyznaczonej przestrzeni mierzono wartości rozkładu całkowitego wektora natężenia pola magnetycznego. Ostatni etap prac przy użyciu magnetometru miał miejsce 3 lipca 2013 r.
Wyniki badań są obecnie analizowane, kiedy będą już znane, rzecz jasna zamieścimy informację na ten temat.
Fotografie z prac rozpoznawczych >TUTAJ<.
Michał Weber